Is kurkuma de heilzame wortel voor jouw gezondheid?

Kurkuma kom je tegenwoordig overal tegen: in Oosterse recepten, in gezondheidsmagazines, in de apotheek, in de natuurwinkel, bij je arts. Het lijkt wel hét wondermiddel te zijn. Maar hoe veelbelovend is kurkuma nu echt voor je eigen gezondheid. Wat zijn losse verhalen en welke info is onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek? Ben je benieuwd?

Een bewezen ontstekingsremmer

De werkzame bestanddelen uit kurkuma zijn de curcuminoïden. Het zijn krachtige antioxidanten die je beschermen tegen ontstekingen die overal in je lichaam kunnen voorkomen. Ze spelen een belangrijke rol in de preventie van ouderdomskwaaltjes, je hoeft zeker nog niet ziek te zijn om van de voordelen van kurkuma te genieten.(1)

Aanvullen met zwarte peper

Het enige nadeel van kurkuma is dat de werkzame curcuminoïden slecht door het lichaam worden opgenomen. Daarom moet je er veel van innemen om toch een effect te voelen. Dit kan je oplossen door een voedingssupplement met hoog gedoseerde kurkuma te gebruiken. Idealiter in combinatie met zwarte peper omdat deze de opname van kurkuma door het lichaam vergemakkelijkt. Leuk om weten is dat piperine, het pittige bestanddeel van zwarte peper, zelf ook ontstekingsremmend werkt.(2)

Wat zijn de 10 belangrijkste troeven van kurkuma?

1. Vermindert gewrichtspijn bij artrose, artritis, reuma

Dit is zonder twijfel de best bestudeerde toepassing van kurkuma, met inmiddels 15 studies bij in totaal ruim 1600 artrosepatiënten(3). Uit de studies blijkt dat patiënten met artrose of slijtagereuma(3,4) en reumatoïde artritis of ontstekingsreuma(4,5) dankzij de ontstekingsremmende werking van kurkuma een betere levenskwaliteit ervaren, met minder pijn en minder zwelling en stijfheid in de aangetaste gewrichten.  Hun pijnstillende medicatie kunnen ze stopzetten of heel sterk verminderen.(6)

2. Zorgt voor een vlugger herstel van spierschade bij sporters

Kurkuma vermindert de spierpijn die ontstaat na intensief sporten of fysieke overbelasting. Spierschade blijkt sneller te herstellen.(7)

3. Verlicht depressieve klachten

Kurkuma zorgt ervoor dat bepaalde stofjes die je zenuwstelsel optimaal laten werken ook langer in je lichaam aanwezig blijven. Zo heb je met kurkuma minder depressieve gevoelens (dankzij de stofjes serotonine en noradrenaline) en ervaar je meer plezier en motivatie (dankzij het stofje dopamine). Bij evaluatie van 6 klinische studies bij in totaal 377 depressieve patiënten was het verdict dat kurkuma wel degelijk werkt.(8) In een vergelijkende studie was kurkuma even goed als een gekend antidepressivum.(9)

4. Verhoogt de weerstand tegen griep

Kurkuma bemoeilijkt het binnendringen van de griepviruspartikels in onze lichaamscellen, en beschermt zo mee tegen griep.(10)

5. Beschermt tegen geheugenverlies

Kurkuma is goed voor het geheugen. Dit is het resultaat van kleinschalig onderzoek bij gezonde 50-plussers. De deelnemers die kurkuma hadden ingenomen, haalden na 18 maanden 28% hogere scores op geheugentests in vergelijking met de deelnemers die een nepmiddel hadden gekregen.(11)

6. Is goed voor de spijsvertering en de darmen

Kurkuma bevordert de aanmaak van spijsverteringsenzymen in de darm, en vermindert winderigheid. Doordat kurkuma eveneens de productie van galvloeistof stimuleert, is het een uitstekende hulp bij de vertering van vetten.(12) Personen met ontstekingsziekten van de darm (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa) kunnen profiteren van het ontstekingsremmende effect van kurkuma.(13)

7. Beschermt het lichaam tegen zware metalen en andere gifstoffen

Kurkuma zou in staat zijn om onze nieren en lever te beschermen tegen een brede waaier aan natuurlijke en synthetische gifstoffen waaronder nicotine (sigarettenrook), aflatoxine (beschimmelde noten), paracetamol (pijnstiller), zware metalen (cadmium, lood, kwik, arseen), acrylamide (frietvet) en alcohol.(14,15)

8. Is nuttig voor type 2 diabetespatiënten

Uit recent onderzoek blijkt kurkuma nuttig in de preventie van diabetes type 2, als ondersteuning van de insulineproductie door de alvleesklier en kan het de bloedsuikerspiegel helpen verlagen.(16)

9. Helpt de cholesterol verlagen

Personen met een mild verhoogde cholesterol, en die nog geen cholesterolverlagende medicatie nodig hebben, kunnen baat hebben bij kurkuma. Kurkuma is nog beter om de bloedvetten (triglyceriden) te verlagen.(17)

10. Kan de groei van kankercellen afremmen

Voor meerdere kankertypes zijn er aanwijzingen dat kurkuma de kankerontwikkeling kan vertragen. Wie een kankerbehandeling ondergaat, mag echter nooit op eigen houtje kurkuma gebruiken. Je kan wel met je artsen overleggen of je na de radiotherapie of tussen de chemokuren door een positief effect kan bekomen met kurkuma. Dit hangt volledig af van het type behandeling dat je krijgt.(18)

Tot slot

Omwille van de gele kleur en de bijzondere smaak is kurkuma een fijne specerij om je gerechten die extra toets te geven. Jammer genoeg volstaan de hoeveelheden die je in de keuken gebruikt helemaal niet om ten volle van de gezondheidseffecten te genieten. De dosis bepaalt nu eenmaal het effect.

De werkzame dagdosering van minstens 500 mg tot 1 à 1,5 gram hoog geconcentreerd kurkuma-extract, zoals uitgetest in de studies in combinatie met zwarte peper, haal je wel met een hoog gedoseerd voedingssupplement. Om je spieren en gewrichten soepel te houden en … nog zoveel meer, gebruik je een hoog gedoseerde kurkuma van 500 mg met zwarte peper voor een (20x) betere opname. Let er ook op dat het kurkuma-extract een hoge concentratie van 95% curcuminoïden bevat, dat zijn de sterkst werkzame stoffen uit kurkuma.

Bronnen

• Hewlings SJ, Kalman DS. Curcumin: A Review of Its’ Effects on Human Health. Foods 2017; 6(10).
• Derosa G, Maffioli P, Sahebkar A. Piperine and Its Role in Chronic Diseases. Adv Exp Med Biol 2016; 928:173-184.
• Chin KY. The spice for joint inflammation: anti-inflammatory role of curcumin in treating osteoarthritis. Drug Des Devel Ther 2016; 10:3029-3042.
• Daily JW, Yang M, Park S. Efficacy of Turmeric Extracts and Curcumin for Alleviating the Symptoms of Joint Arthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. J Med Food 2016; 19(8):717-29.
• Kunnumakkara AB, Bordoloi D, Padmavathi G, Monisha J, Roy NK, Prasad S, Aggarwal BB. Curcumin, the golden nutraceutical: multitargeting for multiple chronic diseases. Br J Pharmacol 2017; 174(11):1325-1348.
• Sun J, Chen F, Braun C, Zhou YQ, Rittner H, Tian YK, Cai XY, Ye DW. Role of curcumin in the management of pathological pain. Phytomedicine 2018; 48:129-140.
• Nicol LM, Rowlands DS, Fazakerly R, Kellett J. Curcumin supplementation likely attenuates delayed onset muscle soreness (DOMS). Eur J Appl Physiol 2015; 115(8):1769-77.
• Ng QX, Koh SSH, Chan HW, Ho CYX. Clinical Use of Curcumin in Depression: A Meta-Analysis. J Am Med Dir Assoc 2017; 18(6):503-508.
• Sanmukhani J, Satodia V, Trivedi J, Patel T, Tiwari D, Panchal B, Goel A, Tripathi CB. Efficacy and safety of curcumin in major depressive disorder: a randomized controlled trial. Phytother Res 2014; 28(4):579-85.
• Mathew D, Hsu WL. Antiviral potential of curcumin. J Funct Foods 2018; 40:692-9.
• Small GW, Siddarth P, Li Z, Miller KJ, Ercoli L, Emerson ND, Martinez J, Wong KP, Liu J, Merrill DA, Chen ST, Henning SM, Satyamurthy N, Huang SC, Heber D, Barrio JR. Memory and Brain Amyloid and Tau Effects of a Bioavailable Form of Curcumin in Non-Demented Adults: A Double-Blind, Placebo-Controlled 18-Month Trial. Am J Geriatr Psychiatry 2018; 26(3):266-277.
• Chattopadhyay I, Biswas K, Bandyopadhyay U, Banerjee RK. Turmeric and curcumin: Biological actions and medicinal applications. Current Science 2004; 87(1):44-53.
• Algieri F, Rodriguez-Nogales A, Rodriguez-Cabezas ME, Risco S, Ocete MA, Galvez J. Botanical Drugs as an Emerging Strategy in Inflammatory Bowel Disease: A Review. Mediators Inflamm 2015; 2015:179616.
• Hosseini A, Hosseinzadeh H. Antidotal or protective effects of Curcuma longa (turmeric) and its active ingredient, curcumin, against natural and chemical toxicities: A review. Biomed Pharmacother 2018; 99:411-421.
• Farzaei MH, Zobeiri M, Parvizi F, El-Senduny FF, Marmouzi I, Coy-Barrera E, Naseri R, Nabavi SM, Rahimi R, Abdollahi M. Curcumin in Liver Diseases: A Systematic Review of the Cellular Mechanisms of Oxidative Stress and Clinical Perspective. Nutrients 2018; 10(7).
• Panahi Y, Khalili N, Sahebi E, Namazi S, Reiner Ž, Majeed M, Sahebkar A. Curcuminoids modify lipid profile in type 2 diabetes mellitus: A randomized controlled trial. Complement Ther Med 2017 ;33:1-5.
• Panahi Y, Ahmadi Y, Teymouri M, Johnston TP, Sahebkar A. Curcumin as a potential candidate for treating hyperlipidemia: A review of cellular and metabolic mechanisms. J Cell Physiol 2018; 233(1):141-152.
• https://www.kanker.be/voedingssupplementen/kurkuma